Testosteron | Nedir? | Türevleri Nelerdir?

Testosteron

Daha önceki yazılarımda »Androjen Anabolik Steroid‘leri  (AAS) beş ana gruba ayırmıştım. Bu beş ana grubun ilk dördü sporcular tarafından aktif olarak kullanılan moleküllerden oluşmakta idi.

Bunlardan DHT ve 17-alfa alkillenmiş olan steroidleri tek tek önemli özellikleri ile beraber irdelemiştik. Bu sefer inceleyeceğimiz olan ana grup ise direkt testosteron türevleri. Bu ana grup içerisindeki molekülleri sıralayacak olursak:

Testosteron Türevleri

– Testosteron Propionat

– Testosteron Enantat

– Testosteron Cypionat

– Testosteron Süspansiyon

– Sustanon-250

– Omnadren

– Boldenon Undesiklonat

– Testosteron Undekanoat

Testosteron ilacı, testosteron hapı ve testosteron iğnesi olarak kelimelerini duymuşsunuzdur. Erkeklik hormonu terimini de duymuşsunuzdur.

Testosteron Nedir?

Testosteron androjenler adı verilen hormon grubuna aittir, primer androjenik hormondur. Testiküler ve prostat gelişiminden sorumludur. Kas dokusu, kemik yoğunluğu ve güç bu hormona bağlıdır. Bizim genel olarak sağlıklı olmamızdan sorumludur. Testosteronun düşük seviyede olması sadece kas ve kemik yapısını değil bizim akıl sağlığımızı da olumsuz etkilemektedir.

Testos teron androjenik gruba girmekle beraber aynı zamanda yüksek oranda anaboliktir. Diğer tüm steroid hormonları gibi kolesterolden türemektedir ve LH ve FSH hormonları tarafından düzenlenir.

LH ve FSH hormonları da hipofiz bezi tarafından belirli uyarılar sonucunda salgılanır. LH ve FSH de testiküler uyarımı sağlayarak buradan testosteron salgılanmasını sağlar. Hipofiz bezinin sağlıklı olması testosteron üretimi açısından testisler kadar önem taşımaktadır.

İnsanların kullanması için üretilen ilk sentetik testosteronun mucitleri Adolf Butenandt ve Leopold Ruzicka isimli kimyagerlerdir ve bu çalışmaları karşılığında 1935 senesinde Nobel Ödülü’nü kazanmışlardır.

İlk başarılı testosteron enjeksiyonları testos teron propionat formunda idi. İlerleyen dönemlerde diğer formları da piyasaya sürülmüştür. Şunu akıldan çıkarmamak lazımdır ki aslında tüm egzojen testosteron takviyesi aynıdır, bu moleküllere bağlanan esterler nedeni ile farklı isimlerle anılmaktadırlar.

Esterler neyi değiştirir peki? Esterler salınım süresini ve aktivite süresini değiştirmektedirler.

Egzojen testosteron kullanan erkeklerin bazıları; düşmüş erkeklik hormonu daha doğru ifade ile testosteron seviyelerini (testosteron eksikliği), normale çıkarmak amacı ile testosteron takviyesi (hormon replasman tedavisinin parçası) kullanırken, diğerleri performans arttırma amacı ile kullanmaktadırlar. Hangi amaçla kullanılırsa kullanılsın şu faydalar testosteron ile beraber sağlanmaktadır:

–  İyileşme (recovery) sürecini verimli kılmak: Bilindiği üzere kaslar çalışma sırasında parçalanır, ‘recovery’ sürecinde yani çalışma sonrası dinlenme sürecinde yapılanır. Tes tosteron ‘recovery’ sürecini hızlandırmaktadır.

– Güçlü anti-katabolik koruma: Bazı hormonlar kas dokusu üzerinde negatif etkiye sahiptir ve vücut yağ düzeyini arttırmaktadır. Buna verilebilecek en iyi örnek kortizol hormonudur. Testosteron-kortizol hormonunu bloke eder ve düzeyini azaltır. Bu sayede kas dokusu korunmuş ve vücut yağ seviyesi azaltılmış olur.

– Kırmızı kan hücrelerinde (RBC) artış: Testosteron dayanıklılığı artırır ve bu sayede çalışma kapasitemizi arttırmış oluruz. Kırmızı kan hücrelerindeki artış sayesinde kan dolaşımına giren oksijen seviyesini arttırmış oluruz. Böylece kas dokusu verimliliği de arttırılmış olmaktadır.

–  Protein verimliliğindeki artış: Testo-steron sayesinde protein sentezini arttırmış oluruz. Böylece kas yapım düzeyini ve hızını da arttırmış oluruz. Hatta kalorisi kısıtlanmış diyet yapıyorsak kas kaybını da engellemiş oluruz. Daha da ötesi nitrojen üretim artışı sayesinde daha yüksek seviyede protein depolanması elde ederiz.

Tes-tosteron ilacı, test-osteron hapı ve tes-tosteron iğnesi olarak da tabir edilen Tes-tosteron takviyesi en sık enjeksiyon formunda kullanılmaktadır. Tes-tosteron iğnesi olarak halk arasında geçen geçen ilaçlar bu enjeksiyon formlarıdır. Tes-tosteron nasıl artar sorusuna yanıt veren moleküllere kısaca göz atmak istersek:

Testosteron Propionat

Propionat

Bu tes-tosteron takviyesi orjinal form olarak geçer. Propionat ester ile bağlanmıştır. Özelliği hızlı etkili kısa ester olmasıdır.

Etkileri diğer formlar ile benzerdir fakat yarı ömür açısından farklıdır. Ortalama yarı ömür 48 saattir.

Bu nedenden dolayı sık olarak verilmelidir. Sabit kan düzeyinde tutmak için çoğu sporcu günaşırı kullanmaktadır. Bazı yayımlara göre su tutma yan etkisi diğer tes-tosteronlardan daha azdır.

Bazı kullananlarda enjeksiyon sırasında tes-tosteron iğnesi ile ağrı çok fazla hissedilmektedir.

Testosteron Enanthat

Enanthat

Bu tes-tosteron takviyesine bağlanan ester uzundur ve yavaş etkilidir. Popüler bir formdur.

Yarı ömrü yaklaşık 15 gündür. Yarı ömrünün uzun olması nedeni ile özellikle hormon replasman tedavisinde kullanılırken sık enjeksiyona gerek yoktur.

Bununla beraber sporcuların haftada 2 kere kullanması yaygındır. Testoviron Depot ve Primoteston Depot ismi altındaki formlar çok yaygındır.

Testosteron Cypionat

Cypionat

Bu tes-tosteron takviyesi molekül de yavaş etkili uzun ester taşımaktadır. Enanthat hakkında söylenebilecek herşey Cypionat için de geçerlidir, bir küçük nüans hariç:

Yarı ömrü 24 saat daha uzundur. Bu çok minik fark olduğundan enjeksiyon sıklığında farklılık bulunmaz.

Bu formun daha güçlü olduğuna dair şehir efsaneleri vardır fakat bu yalandır. Temel olarak daha önce de belirttiğimiz gibi saf tes-tosteron moleküllerinin anabolik androjenik oranları 100/100 idir ve bu tüm tes-tosteron molekülleri için aynıdır.

Testosteron süspansiyon

süspansiyon

Bu tes-tosteron takviyesinin diğer formlardan farkı ester taşımamasıdır. Bundan dolayı emilim oranı yüzde yüzdür. Oysa diğerlerinde ortalama yüzde 75 civarlarındadır.

Ester taşımadığından dolayı sık enjeksiyona ihtiyaç duyar. Yarı ömür kısadır. Günde en az bir kere çoğunlukla da iki kere enjeksiyon gereklidir.

Ester formları yağ bazlı iken bu molekül su bazlıdır ve bu durum etki hızını arttırmaktadır. Su bazlı olmasından dolayı enjeksiyonu çok ağrılı olabilir ve bazı sporcular bu nedenden dolayı tercih etmemektedir.

Sustanon-250

Sustanon-250

4 farklı ester karışımından oluşmaktadır. Bunlar:

Testosteron Propionat: 30 mg

Testosteron Fenilpropionat: 60 mg

Testosteron İzokaproat: 60 mg

Testosteron Dekanoat: 100 mg

Bu formun Organon firması tarafından üretilme nedeni hormon replasman tedavisi olarak birkaç haftada bir enjekte edilebilir bir molekül elde etmekti.

Fakat sporcular için ayda bir ya da iki kere enjeksiyon yeterli olmaz. Propionat ve Fenilpropionat kısa, hızlı esterlerdir. Isokaproat orta etkili iken Dekanoat uzun ve çok yavaş etkilidir.

Tes-tosteronun seviyesini stabil ve yüksek düzeyde tutmak için haftada 2 enjeksiyon idealdir.

Omnadren

Omnadren

Sustanon-250 için söylenen her özellik Omnadren için de geçerlidir. Tek fark bağlanan dört esterden en uzun ve yavaş etkili olanın farklı olmasıdır. Sustanon-250’de bu ester Dekanoat iken Omnadren’de Kaproat’tır. Dozu ise gene 100 mg olarak aynıdır.

Boldenon Undesiklonat – Equipoise

Equipoise

Ticari ismi Equipoise‘dir. Tes-tosteron hormonu türevidir. Tes-tosterondan tek farkı birinci ve ikinci karbon atomuna eklenmiş olan çift bağdır.

Bunun amacı androjenik özelliğini azaltmaktır. Bu sayede östrojenik yan etkiler de daha az olur. Undesiklonat esteri çok büyük ve uzundur.

Maksimum etkiye enjeksiyon sonrası dördüncü günde ulaşır ve yaklaşık 21 gün boyunca yavaş salınım devam eder.

Hacim arttırıcı etkisi tes-tosteron moleküllerine göre daha azdır fakat estrojenik yan etki daha az olduğundan daha temiz bir etkiye sahiptir.

Protein sentezi, nitrojen retansiyonu, kortizol baskılanması, kırmızı kan hücresi sayısındaki artış ve IGF-1 output etkileri testosteron ile aynıdır.

Özellikle veterinerler tarafından atları güçlendirmek için de sık kullanılan bir steroiddir. Hacim arttırıcı etkisi Deca-Durabolin, Anadrol ve Dianabol‘dan daha azıdr. Anadrol ve Dianabol‘un su tutucu etkileri de oldukça fazladır.

Boldenon güç ve dayanıklılık artışı ile recovery dönemini hızlandırıcı etkileri açısından faydalıdır.

‘Cutting’ safhasında diet de yapıldığı için ‘lean muscle mass’ (yağsız saf kas kütlesi) açısından kayıplar yaşanabilmektedir. Boldenon burada devreye girer ve kaybı engeller, yağsız kas hacmini korur.

Çoğu sporcu tarafından ‘cutting’in ilk evresinde kullanılmaktadır zira potansiyel östrojenik etkisi son evrede sıkıntılara yol açabilmektedir.

Yan etki bakımı olarak diğer testosteronlar gibidir lakin testosteron türevi olduğundan endojen test-osteron baskılanması (tes-tosteron eksikliği) yapacağı için beraberinde egzojen tes-tosteron takviyesi yapılması uygundur.

Kullanım dozu haftada 200-400 mg arasındadır ve haftada bir kere kullanılması yeterli olabilir. Dozdan bağımsız olarak minimum 8 hafta kullanılmalıdır.

Testosteron Undekanoat

Andriol-Virigen

1980’li yıllarda Organon firması adı altında üretilmiştir. Andriol ticari adı altında piyasada mevcuttur. Bizim ülkemizde ise Virigen Depots ismi ile satılır.

Ağızdan alınan bir tes-tosteron olarak diğer moleküllerden farklıdır. Tes-tosteron hapı olarak zikredilen ilaç bu ilaçtır. Oral yoldan kullanılıyor olmasına rağmen hepatotoksik değildir.

Bunun nedeni 17-alfa alkillenmiş olmamasıdır. Undekanoat esterine bağlanmıştır ve yağ bazlı bir kapsül olduğundan oral yolla alınabilir.

Tablet değil de kapsül olması bu açıdan avantaj taşımaktadır. 2003 yılında Andriol Testocaps piyasaya sürülmüştür, bunun Andriol‘dan farkı oda sıcaklığında saklanabiliyor olması ve raf ömrünün 3 sene olmasıdır.

Oysaki Andriol‘un buzdolabı ortamında saklanması gerekmekte idi ve raf ömrü 3 aydı. 40 mg’lık kapsül olarak mevcuttur ve de vücut tarafından emilim oranı %7’dir.

Gene de anabolik/ androjenik oranı 100/100 bir testosterondur sonuç olarak..Sporcuların kullanımından ziyade düşük testosteron tedavisinde kullanılmaktadır. Sporcuların kas hacmi arttırmak için çok fazla kapsül tüketmeleri gerekir, bu da oldukça pahalıya gelmektedir.

Bu kapsülün ‘cutting’ fazda kullanılması çok daha mantıklıdır. Bu fazda sporcunun yağ oranını azaltmak için günlük aldığı kalori miktarı azaldığından ‘lean mass’ (yağsız saf kas) oranında ve güçte azalma endişeleri bulunmaktadır ve Andriol tüketilmesi ile bu durum engellenebilir.

Ek olarak yağ yakıcı etkisi de bulunduğundan ‘cutting’ fazda oldukça faydalı olabilmektedir. Bunun yanısıra dayanıklılığı ve ‘recovery’ (iyileşme) dönemini de olumlu etkilemektedir.

Diğer AAS kullanılırken ortaya çıkan endojen testosteron üretiminin azalma durumu da beraberlerinde Andriol kullanımı ile çözülebilir.

Bu açıdan da faydalıdır. Bizim ülkemizdeki eczanelerde de Merck Sharp&Dohme tarafından Virigen Testocaps adı altında 40 mg’lık kapsül formunda testosteron hapı olarak satılmaktadır.

Yan Etkileri

Testosteron ilacı, testosteron hapı ve testosteron iğnesi olarak bilinen bu testosteron takviyelerine göz attıktan sonra yan etkilerine geçelim.

Testosteron fazlalığı da bazı sıkıntılara yol açmaktadır beklenebildiği gibi. Yan etkileri ortak olduğundan topluca belirtmek istiyorum:

1. Testiküler küçülme

2. Su tutulması

3. Jinekomasti

4. Yüksek kan basıncı (hipertansiyon)

5. Akne

6. Kolesterol profilinin kötü etkilenmesi

Testiküler küçülme

Bunun çok basit bir mekanizması vardır. Dışarıdan testosteron hormonu verildiğinde vücudun kendi testosteron hormonu üremesi durur.

Bu testosteron da testisler tarafından üretildiğinden ve artık üretilmeyeceği için ‘işlemeyen demir paslanır’ tabiri ile testislerde de küçülme olur.

Fakat bu geçici bir yan etkidir. Dışarıdan verilen testosteron hormonu verilmesi durduğunda vücut tekrar bu hormonu üretmeye başlayacağından eski haline dönmektedir.

Su tutulması

Östrojene dönüşmesine bağlıdır. Aromataz enzimi ile östrojene dönüşmektedir. Peki erkeklerde östrojen hormonu nasıl azaltılır? Aromataz inhibitörü kullanımı ile bu durum engellenebilir.

Jinekomasti

Bu durum da östrojene dönüşüm nedeniyledir. Gene şu soru karşımıza çıkmaktadır: erkeklerde östrojen hormonu nasıl azaltılır?

Anastrozole (Arimidex) veya Femara (Letrozole) gibi aromataz inhibitörleri ile engellense de az sayıda sporcuda yetersiz kalabilir. Bu durum geçici bir yan etki olmadığından dolayı kimi vakalarda ameliyat gerekebilmektedir.

Yüksek kan basıncı ve kolesterolün kötü etkilenmesi

Özellikle genetik olarak duyarlı insanlarda etkilenme daha fazladır. Burada önemli olan diyet ve kardiyo egzersizlere önem vermektir. Diyette faydalı omega yağ asitlerini sık tüketmek kötü etkilenmeyi engelleyebilir.

Akne

Özellikle kalitesiz merdiven altı ürün kullanımında görülür. Kaliteli insan bazlı testosteron kullanılmalıdır.

Tes-tosteronun haftalık kullanım 250 mg’dır. Haftalık 500 mg kullananlar da mevcuttur. En az 8 hafta olmak üzere, özellikle 12 haftalık kullanım sporcular arasında yaygındır.

Tes-tosteronun 18 yaşın altında kullanılması kesinlikle sakıncalıdır ve mutlaka doktor gözlemi altında kullanılmalıdır. İyi düzenlenmiş bir diyet ve sıkı bir vücut geliştirme veya fitnes programı doğrultusunda tüketilmelidir.

Diğer AAS’larda olduğu gibi endojen tes-tosteron eksikliği meydana gelmesi ve dışarıdan tes-tosteron. takviyesi alma zorunluluğu bu moleküllerle ortaya çıkmaz zira kendileri zaten direkt tes-tosteron türevleridir.

Bunun tek istisnası Boldenon Undesiklonat’tır. Androjenik etkisi zayıflatılmış bir testosteron takviyesi olması nedeni ile testosteron. eksikliği yaratabilmektedir ve de bu durumu

Boldenon Undesiklonat konu başlığında ifade etmiştim. Vücuttaki erkeklik hormonu arttırma yöntemi orada irdelenmişti.

Önümüzdeki yazımda nandrolon türevlerini irdeleyeceğim ki bu moleküller oldukça güçlü steroidlerdir.. Tes-tosteron’a erkeklik hormonu dedik ya, eğer nandrolon doğal olarak vücutta testosteronun yerini alsa idi sanırım taş devri erkeği olacaktık hepimiz.. 🙂